Kiểm Tra Tâm Lý Tuổi Dậy Thì

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Trương Thành Tâm - Bác sĩ Nhi khoa - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Lời khuyên cho các phụ huynh có con bước vào tuổi dậy thì

Cha mẹ nên quan tâm và chia sẻ nhiều hơn khi con cái bước vào tuổi dậy thì

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Tuổi dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong quá trình phát triển của đời người. Đây là thời điểm cơ thể có nhiều thay đổi về hình thái, sinh lý và nội tiết, đồng thời tâm lý cũng có nhiều biến động. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu về nguyên nhân, biểu hiện và cách xử lý rối loạn tâm lý tuổi dậy thì, cũng như lời khuyên cho phụ huynh có con cái bước vào giai đoạn này.

Lạm dụng thuốc lá và các chất có thể gây nghiện

Trẻ vị thành niên thường rất thích thử hút thuốc, thử uống rượu bia, thậm chí là sử dụng ma túy, chất kích thích như một “liều thuốc chứng tỏ bản thân”.

Rối loạn tâm lý - hành vi tuổi dậy thì

Nhiều trẻ hình thành ý nghĩ mình kém cỏi, tự ti và mất bình tĩnh khi bước vào độ tuổi dậy thì. Tâm lý tự ti dần dần khiến trẻ e dè, ngại tiếp xúc, không thích bộc lộ và hay nghi ngờ khả năng của bản thân. Tự ti sẽ khiến trẻ dễ rơi vào trạng thái stress, mệt mỏi, thừa cân... lâu ngày sẽ mắc các hội chứng tâm lý khác như: trầm cảm, hoang tưởng...

Rối loạn tâm lý hành vi tuổi dậy thì khiến trẻ dễ rơi vào trầm cảm

Ở tuổi dậy thì rất dễ bị tác động từ sách báo, phim ảnh bạo lực, các văn hóa phẩm đồi trụy từ bạn bè xấu, đây là nguyên nhân chính dẫn đến rối loạn hành vi và hậu quả nghiêm trọng như trộm cắp, đua xe mạo hiểm, gây thương tích cho người khác, chống người thi hành công vụ, bỏ nhà ra đi, hỗn láo với người lớn...

Trẻ có thể bị ám ảnh về hình ảnh cơ thể, dẫn đến mong muốn sụt cân nhanh, khiến sức khỏe bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Ví dụ trẻ biếng ăn, né tránh việc ăn uống hoặc một số trẻ lại ăn vô độ.

Lời khuyên cho phụ huynh có con cái bước vào tuổi dậy thì

Phụ huynh có vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và xử lý rối loạn tâm lý tuổi dậy thì của con cái. Dưới đây là một số lời khuyên cho phụ huynh có con cái bước vào tuổi dậy thì:

Nguyên nhân gây rối loạn tâm lý tuổi dậy thì

Rối loạn tâm lý tuổi dậy thì có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

Sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể ở tuổi dậy thì có thể gây ra những biến động tâm trạng, cảm xúc và hành vi. Trẻ có thể cảm thấy bồn chồn, lo lắng, buồn bã, tức giận, hay mất kiểm soát. Ngoài ra, sự phát triển của các bộ phận sinh dục cũng khiến trẻ phải đối mặt với những vấn đề về giới tính, tình dục và thân thể. Trẻ có thể tự ti, mặc cảm hoặc bị áp lực từ bạn bè và xã hội.

Tuổi dậy thì là thời điểm trẻ cần tìm kiếm bản sắc và giá trị của bản thân. Trẻ có thể có những suy nghĩ, quan điểm và thái độ mới, khác biệt với gia đình và xã hội. Trẻ cũng có thể gặp những khó khăn trong việc quản lý cảm xúc, giải quyết xung đột và thích nghi với những thay đổi. Trẻ có thể cảm thấy bị cô lập, hiểu lầm hoặc thiếu sự hỗ trợ và tôn trọng, dễ mắc các bệnh về tâm lý.

Tuổi dậy thì là thời điểm trẻ cần mở rộng mối quan hệ với bạn bè, đồng nghiệp và cộng đồng. Trẻ có thể gặp những áp lực, thách thức và cạnh tranh trong học tập và giao tiếp. Trẻ cũng có thể bị ảnh hưởng bởi những yếu tố tiêu cực như bạo lực, lạm dụng, bắt nạt hay nghiện ngập. Trẻ có thể cảm thấy bị mất quyền lựa chọn, bị kiểm soát, hoặc bị bỏ rơi.

Biểu hiện rối loạn tâm lý tuổi dậy thì

Rối loạn tâm lý tuổi dậy thì có thể có nhiều biểu hiện khác nhau, tùy thuộc vào mức độ, loại và nguyên nhân của rối loạn. Một số biểu hiện phổ biến là:

Trẻ có thể có những cảm xúc mạnh mẽ, thất thường và khó kiểm soát như cảm giác buồn, lo lắng, sợ hãi, tức giận hay hưng phấn. Trẻ có thể có những suy nghĩ tiêu cực, bi quan, hay tự hủy hoại, như suy nghĩ tự tử, tự hại, hay bỏ cuộc. Trẻ có thể có những hành vi nguy hiểm, bất thường và khó lý giải như uống rượu, hút thuốc hay dùng ma túy.

Trẻ có thể có những biểu hiện rối loạn hành vi như thách thức, chống đối và bất hợp tác, không tuân thủ quy tắc, không nghe lời hay gây gổ đánh nhau. Trẻ có thể có những hành vi trốn tránh, rút lui và xa lánh, như không tham gia hoạt động, không giao tiếp hay cô đơn. Trẻ có thể có những hành vi thay đổi đột ngột như thay đổi phong cách ăn mặc, thói quen, sở thích.

Trẻ có thể có những khó khăn, suy giảm và mất hứng thú trong học tập, như không chú ý, không hoàn thành bài tập, hay không tham gia lớp học. Trẻ có thể có điểm số, kết quả và thành tích thấp, như không đạt chuẩn, không đỗ, hay không tốt nghiệp. Trẻ có thể có những mâu thuẫn, xung đột và bất hòa với thầy cô, bạn bè và đồng nghiệp trong trường học, như không tôn trọng, không hợp tác, hay bị bắt nạt.

Cách xử lý khi trẻ bị rối loạn tâm lý tuổi dậy thì

Xử lý rối loạn tâm lý tuổi dậy thì là một quá trình quan trọng đòi hỏi sự hiểu biết, tôn trọng và hỗ trợ từ gia đình, người thân, cũng như các chuyên gia tâm lý.

Rối loạn tâm lý tuổi dậy thì là một vấn đề nghiêm trọng, cần được quan tâm và xử lý kịp thời. Bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về rối loạn tâm lý tuổi dậy thì, cũng như cung cấp cho bạn một số lời khuyên và hướng dẫn để phòng ngừa và hỗ trợ con cái của bạn trong giai đoạn này.

Các vấn đề rối loạn tâm sinh lý tuổi dậy thì

Trẻ đang độ tuổi dậy thì thường nhạy cảm hơn, cảm xúc dễ thay đổi hơn. Rối loạn cảm xúc xảy ra khi có sự rối loạn não bộ, gây bất ổn về tinh thần như dễ chuyển từ cảm xúc hưng phấn sang ức chế một cách nhanh chóng hoặc ngược lại, thoắt buồn, thoắt vui.

Biểu hiện thực thể của rối loạn cảm xúc là chán ăn, mất ngủ, gầy sút, hoạt động chậm chạp, thường xuyên mất tập trung, hay quên... Các em dễ sốc trước những lời chọc ghẹo và hay suy diễn tiêu cực...

Trẻ trong độ tuổi dạy thì thường nhạy cảm và dễ thay đổi cảm xúc

Tuổi dậy thì cũng là lứa tuổi chịu nhiều áp lực từ học tập, gia đình, bạn bè... Thậm chí nhiều trẻ đã hình thành những suy nghĩ tiêu cực về vóc dáng của mình hay về trình độ của bản thân, hình thành các mong muốn vượt quá khả năng bản thân và gia đình... lâu ngày dẫn đến stress.

Khi rơi vào trạng thái stress, trẻ sẽ thường xuyên mệt mỏi, căng thẳng, lo lắng, đau đầu, hay suy nghĩ luẩn quẩn, ngủ không yên giấc... dẫn đến kết quả học tập giảm sút, sức khỏe yếu hơn so với các bạn.

Trầm cảm có thể là hội chứng tâm lý tuổi dậy thì, đây là một rối loạn tâm thần dễ mắc phải do sự thay đổi hormone trong cơ thể, do áp lực từ xung quanh, việc học hành, áp lực từ bố mẹ, thầy cô, bạn bè hoặc từ các chất kích thích mà trẻ tập tành tìm hiểu... Triệu chứng trầm cảm tuổi dậy thì là: buồn bã, không quan tâm mọi thứ xung quanh, dễ mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, cảm thấy bi quan, sống khép mình, ngại giao tiếp với bạn bè và người thân...

Trẻ trầm cảm thường tự cô lập với thế giới bên ngoài, nhiều bạn chỉ quan tâm và sống mãi trong thế giới “ảo”, nguy hiểm hơn, stress và trầm cảm tuổi dậy thì còn có thể dẫn đến hành vi tự xác. Vì vậy, đây có thể xem như những khủng hoảng tâm lý tuổi dậy thì mà các bậc phụ huynh không nên xem nhẹ.